مسجد جامع تبریز از اماکن تاریخی واقع در استان آذربایجان شرقی است که به دلیل همجواری با بازار بزرگ تبریز از کهن‌ترین عمارات گردشگری شهر تبریز محسوب می‌شود. از جمله نکات قابل توجه در مورد مسجد بزرگ و معروف جامع تبریز، می‌توان به موقعیت جغرافیایی در دسترس و قرارگیری آن در هسته مرکزی شهر تبریز اشاره کرد.
این مسجد در حال حاضر به عنوان قدیمی‌ترین مسجد شهر و بنای فرهنگی و گردشگری غرب کشور به شمار می‌رود. بازدید از این بنای ارزشمند تاریخی و اسلامی برای هر ایرانی جالب و مورد توجه واقع خواهد شد، اگر شما هم علاقه دارید تا با معماری اصیل اسلامی و بافت ویژه و منحصربه‌فرد مسجد جامع تبریز آشنا شوید در این مقاله از یول بیر ما را همراهی کنید.
معرفی مسجد جامع تبریز
مسجد جامع تبریز معروف به مسجد جمعه، یکی از بناهای تاریخی شهر تبریز است. در کتاب‌های تاریخی از آن به‌عنوان «جامع کبیری» نیز نام برده می‌شود. این بنای تاریخی که از نماد‌های دیرینه ایرانی و اسلامی به شمار می‌رود بدون شک در سفر به تبریز خاطره‌ای شیرین و به یاد‌ماندنی برایتان به ارمغان می‌آورد.
در مسجد جامع تبریز دو کتیبه قرار دارد که یکی متعلق به شاه طهماسب صفوی است و در سال 972 هجری قمری نگارش شده‌اند. در این کتیبه نقل شده شاه صفوی به تبع خواب دیدن حضرت ولیعصر و دستور ایشان مبنی بر گذشت و سعه‌صدر میزان مالیات را تخفیف می دهد و در کتیبه دوم که متعلق به شاه حسین صفوی به سال 1106 هجری قمری است فرمانی مبنی بر مقابله و جریمه فعالیت های خلاف شرع همانند قمارخانه و گاوبازی صادر کرده‌اند.
مسجد جامع تبریز با سبک معماری خاصی که دارد تجلی شکوه و زیبایی معماری ایرانی و اسلامی است. کاشی‌کاری‌های عظیم و گنبد‌های رفیع جلوه چشم‌نوازی به معماری این مسجد ایرانی می‌دهد. از قدیمی‌ترین تزئینات داخل مسجد، محرابی بسیار نفیس با کتیبه گچبری شده بسیار ظریف وجود دارد. این کتیبه منقش به نقوش گل و خطوط اسلیمی بوده و دورتادور آن را با خط کوفی آیاتی از کلام الله مجید فرا گرفته است.
تاریخچه مسجد جامع تبریز
تاریخ دقیق از ساخت و بانی مسجد جامع در دست نیست اما طبق شواهد تاریخی مسجد جامع شهر تبریز متعلق به قرن ۵ و ۶ هجری و مقارن با دوران حکومت ایلخانان و سلجوقیان بوده است همچنین در کتاب مرزبان‌نامه و کتاب اولاد‌الاطهار، عبدالله بن عامری را بدون هیچ مدرکی بانی مسجد جامع دانسته‌اند.
در زمین‌لرزه سال ۱۱۹۳ هجری شهر تبریز این مسجد نیز تخریب گردید و مسجد فعلی بعد از زلزله در دوران حکومت قاجار و توسط «حسینقلی‌خان دنبلی» حاکم وقت تبریز مرمت و بازسازی شد که از آثار مهم دوره قاجاریه می‌باشد. در اطراف مسجد دو مدرسه علمی و دینی نیز قرار داشت که یکی به طور کامل تخریب شده است. روبروی مسجد جامع هم اکنون مدرسه طالبیه قرار دارد.
معماری مسجد جامع تبریز
برای بررسی هنر معماری مسجد جذاب جامع تبریز باید از سبک دوره‌های ایلخانی و سلجوقی اطلاعاتی به دست بیاوریم. معماری مسجد جامع نشان می‌دهد سلجوقیان و ایلخانان مسجد را مکانی برای ادای واجبات و مستحبات دین بر شمرده‌اند، با دوری از تجملات و جزییات، هدف دین مشخص‌تر می‌شد. دو درب ورودی به مسجد جامع تبریز وجود دارد که یکی از آن‌ها در انتهای بازار و یکی دیگر در کوچه پشت مسجد قرار گرفته‌اند.
مهم‌ترین مصالحی که در مسجد جامع تبریز به کار رفته آجر است. قدیمی‌ترین بخش مسجد جامع تبریز، شبستان عظیم را می‌توان نام برد. شکل ستون‌ها و محل قرارگیری آن‌ها به اندازه‌ای مناسب بود که در زلزله سال ۱۱۹۳ هجری صدمه‌ای نخوردند و از فرو ریختن سقف جلوگیری کردند.
این شبستان ستون‌های هشت گوش بزرگ آجری و طاق گنبدهایی در سقف دارد. طبق اسناد به جا مانده گنبدی عظیم با کاشی‌کاری زیبا در زمان آق قویونلوها در این مکان احداث شده است که امروزه تنها آثار اندکی از آن مشاهده می‌شود. در قسمت‌های شرقی، غربی و جنوبی ۵ عدد طاق در دو طبقه قرار دارد که به دوره قاجار برمی‌گردد. مسجد جامع در دوره ایلخانان مغول تعمیر و بخش‌هایی به آن افزوده شدند.
آدرس و نقشه مسجد جامع تبریز
آدرس مسجد جامع تبریز: استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان مطهری، انتهای بازار بزرگ تبریز (مشاهده مسجد جامع تبریز روی نقشه)
ساعات بازدید مسجد جامع تبریز
برای بازدید از جزئیات و معماری این مسجد باشکوه صبح‌ها زمان مناسب‌تری است. شما می‌توانید در فصل تابستان از 8 الی 20 و در زمستان از ساعت 8 الی 17:30 از مسجد جامع تبریز بازدید کنید.
هزینه بازدید مسجد جامع تبریز
شما برای ورود به مسجد جامع لازم نیست هزینه‌ای بپردازید و بازدید برای عموم آزاد است.
عکس‌های مسجد جامع تبریز
با دسته بندی شهر تبریز یول بیر همراه باشید تا به تماشای زیبایی و جذابیت مسجد جامع تبریز بنشینیم و ناظر معماری با شکوه آن باشید.
جاهای دیدنی اطراف مسجد جامع تبریز
در نزدیکی مسجد جامع تبریز بناهای متعددی قرار گرفته‌اند که به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم. بناهای قدیمی واقع در اطراف این مسجد از جمله جاهای دیدنی تبریز هستند که توجه بسیاری از گردشگران را در سفر به شهر تبریز جلب می‌کند. شما برای تجربه یک سفر مفید و منحصربه‌فرد باید از بناهای قدیمی که در مجاورت این مسجد وجود دارند نیز دیدن کنید.
بازار سرپوشیده تبریز؛ بازار قدیمی و معروف تبریز
بازار سنتی و سرپوشیده تبریز که در پشت مسجد جامع واقع شده است، یکی از بزرگ‌ترین بازارهای سرپوشیده جهان است و وسیع‌ترین مجموعه مسقف و به هم پیوسته آجری دنیا محسوب می‌شود. بازاری که می‌توانید از آن کالاهای درجه یکی مثل فرش دستباف، پارچه، صنایع‌دستی، محصولات چرمی، آجیل و ادویه و مواردی از این قبیل بخرید و از تماشای معماری بی‌نظیرش لذت ببرید.
این بازار در گذشته به عنوان قلب اقتصادی شهر تبریز شناخته می‌شد و جایگاه مهمی در میان مردم داشت. امروزه اگر به نقشه هوایی بازار توجه کنید متوجه می‌شوید که مسجد جامع تبریز در مرکز آن قرار دارد. برای آشنایی بیشتر با این بازار می‌توانید به مقاله بازار تبریز سری بزنید!
آدرس بازار سرپوشیده تبریز: استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان بازار، بازار بزرگ تبریز (مشاهده بازار تبریز روی نقشه)
خانه مشروطه؛ خانه‌ای به جا مانده از قاجاریه
خانه مشروطه، یکی از خانه‌های تاریخی و موزه‌های شهر تبریز، واقع در محله راسته‌کوچه و در غرب بازار تبریز است. این بنا به سبک معماری دوره قاجار ساخته شده که ملک شخصی مهدی کوزه‌کنانی بود. این خانه دو طبقه شامل بخش‌های اندرونی و بیرونی دارد که با سبک معماری دوران قاجاریه بنا شده‌اند.
معماری این خانه آن‌قدر زیباست که هرکسی دلش می‌خواهد سری به داخل آن بزند و تماشاگر جذابیت و زیبایی آن باشد. آیینه‌کاری‌ها و طاق‌های هلالی نمونه‌ای از سبک معماری ایرانی را تداعی می‌کند. از ویژگی‌های منحصربه‌فرد خانه مشروطه پنجره‌های ارسی، درب‌های منبت‌کاری‌شده، کلاه‌فرهنگی و نورگیر اشاره کرد. پنجره‌های بیرونی خانه ارسی‌های تمام قدی هستند که با رنگ‌های سرخ و سبز و سفیدشان بازی نور و رنگ را از درون خانه دیدنی‌تر می‌کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این خانه جذاب می‌توانید به مقاله خانه مشروطه تبریز مراجعه کنید.
آدرس خانه مشروطه: آذربایجان شرقی، تبریز، میدان نماز، خیابان راسته کوچه (مطهری) روبه‌روی مسجد جامع، خانه مشروطه (مشاهده خانه مشروطه روی نقشه)
برج آتش‌نشانی؛ اولین برج آتش نشانی کشور!
برج آتش‌نشانی از یادگاری‌های دوران قاجار است و 3 کیلومتر با مسجد جامع فاصله دارد. ارتفاع این برج ۲۳ متر است. این برج در قدیم کارکرد دیده‌بانی داشت و نگهبانی در بالای برج کشیک می‌داد تا در صورت وقوع آتش‌سوزی، توسط زنگی آتش‌نشانان را خبر کند نگهبان‌های بالای برج اگر نشانی از آتش می‌دیدند، سریع اطلاع می‌دادند. اگر علاقه دارید تا بیشتر درباره این برج اطلاعات کسب کنید می‌توانید به مقاله برج آتش نشانی تبریز مراجعه کنید.
آدرس برج آتش‌نشانی تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، بازار، خیابان خاقانی نرسیده به میدان دانشسرا، خیابان خاقانی (مشاهده برج آتش‌نشانی روی نقشه)
مسجد جامع تبریز؛ بنایی تاریخی و جذاب
مسجد جامع تبریز با معماری باشکوه ایرانی و اسلامی خود نمایانگر اصالت، فرهنگ و تمدن ایرانی است. این مسجد یکی از بهترین نمونه‌های موجود از مسجد‌های ایرانی می‌باشد که براساس شواهد، قدمت آن به دوران سلجوقیان برمی‌گردد و با گنبد‌ها، نقوش اسلیمی و کاشی‌کاری‌های منحصربه‌فردش توجه هر بیننده‌ای را به خود معطوف می‌کند. سبک معماری مسجد جامع، محل قرارگیری آن، قدمت تاریخی و دیگر ویژگی‌های چشم‌نواز این مسجد باعث شده تا به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر تبریز شناخته شود.
در اطراف این مسجد بناهای تاریخی بسیاری نیز قرار دارند که در سفر به تبریز از مقاصد اصلی گردشگران به شمار می‌روند؛ از جمله بازار سرپوشیده تبریز و خانه مشروطه که اطلاعات مربوط به آن‌ها را در مجله گردشگری یول بیر مورد بررسی قرار داده‌ایم. شما می‌توانید تجربه خود از بازدید مسجد جامع تبریز و حس و حالتان از تماشای این بنای باشکوه را برای ما بنویسید.
