خانه‌های قدیمی همواره حامل خاطرات تلخ و شیرین بزرگان هر دیار هستند. از بین خانه‌های تاریخی تبریز، خانه‌ای وجود دارد که شاعر محبوب ایران و آذربایجان، استاد شهریار سال‌های زندگی خود را در آن گذرانده است. خانه شهریار، خانه‌ای قدیمی، کوچک و باصفا است که در هر گوشه و کنارش یادگاری از هنرمند بزرگ معاصر قرار گرفته و بازدید از آن، لحظات خوشی را برای مسافران به وجود می‌آورد.
این خانه جذاب یکی از جاهای دیدنی تبریز به شمار می‌رود که هرساله گردشگران بسیاری از آن بازدید می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با خانه استاد شهریار این مقاله از یول بیر را از دست ندهید.
معرفی خانه شهریار
شهر تبریز با تاریخ پرفراز و نشیب خود، موزه‌ها و خانه‌های تاریخی اصیل و فراوانی را در خود جای داده است. خانه شهریار یا همان موزه استاد شهریار در دوران پهلوی ساخته شده و مربوط به دوره پهلوی دوم است. پس از وفات استاد شهریار در سال 1367، شهرداری تبریز خانه را خریداری کرده و هم‌اکنون نیز تحت مالکیت این نهاد اداره می‌شود. این خانه در محله مقصودیه تبریز قرار گرفته و در 27 اسفند 1386 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تاریخچه خانه استاد شهریار
سید محمد حسین بهجت تبریزی، شاعری اهل آذربایجان ایران و متخلص به «شهریار» بود. وی در سال 1285 هجری شمسی به دنیا آمد. پدرش حاج میرزا آقا خشکنابی از وکلای مبارز تبریزی و حامی جریان مشروطه بود. در دوران مشروطه به خواست پدرش، محمد حسین را به روستای پدری بردند تا از درگیری‌ها دور باشد. استاد شهریار در 15 سالگی برای ادامه تحصیل در مدرسه دارالفنون راهی تهران شد و در سال 1303 در دانشگاه شروع به خواندن رشته پزشکی کرد.
شهریار پیش از فارغ التحصیلی در رشته پزشکی، تحصیل در این رشته را نیمه کاره رها کرده و به دنیای شعر روی آورد. وی بیست سال آخر زندگی‌‌اش را در خانه گذرانده و اشعار بسیاری سرود. شهریار پس از یک دوره دست و پنجه نرم کردن با بیماری در 27 شهریور 1367 به ملکوت اعلا پیوست و طبق وصیت خودش در مقبره الشعرای تبریز به خاک سپرده شد.
پس از درگذشت ایشان شهرداری تبریز اقدام به خریداری خانه شهریار کرد. خانواده استاد با همکاری و اهدای اشیا و وسایل استاد این خانه را به موزه استاد شهریار تبدیل کردند و از آن زمان تا به امروز این خانه به روی بازدیدکنندگان باز است. موزه خانه شهریار در سال ۱۳۷۰ افتتاح شد. بعد از افتتاح خانه در طی فراخوانی از مردم دعوت شد تا هر سند و مدرکی از استاد شهریار دارند، در اختیار موزه قرار دهند تا افراد بتوانند از آن بازدید کنند.
معماری خانه شهریار
ساخت منزل شهریار به دهه ۱۳۳۰ برمی‌گردد و قدمت آن به دوره پهلوی دوم می‌رسد. این خانه در زمینی به مساحت ۲۵۰ مترمربع ساخته شده و دارای دوطبقه به همراه یک زیرزمین است. این خانه همچنین دارای 4 اتاق است که آثار استاد در این اتاق‌ها به نمایش گذاشته شده‌اند. درب ورودی بیرونی به حیاط کوچکی باز می‌شود که دارای حوض، درختان و باغچه های گل و مجسمه استاد شهریار است.
خانه شهریار تبریز، در یکی از محله‌های قدیمی به نام محله مقصودیه، در خیابان ارتش جنوبی قرار دارد. این خانه، سومین منزلگاه استاد شهریار در تبریز است. استاد شهریار، این خانه را در سال ۱۳۴۷ خریداری و ۲۰ سال از زندگی خود را در آن سپری کرد. معماری خانه شهریار، در سبک معماری معاصر ایرانی ساخته شده و دارای حیاطی کوچک، حوض، باغچه و همچون تمامی خانه‌های دهه ۳۰ و ۴۰ شمسی است.
بخش های مختلف خانه استاد شهریار
نزدیک به از ۵۰۰ قطعه از وسایل شخصی و آثار استاد شهریار همچون دستخط، کتاب و انواعی از یادبودها و هدایای داخلی و خارجی به همراه لوازم زندگی‌شان در موزه قرار گرفته است. قسمت زیرزمین خانه شهریار را عکس‌ها و تصاویری از استاد شهریار تشکیا داده است. بخش سمعی بصری و قسمتی مخصوص استراحت میهمانان و بازدیدکنندگان از موزه نیز در اینجا قرار دارد.
در بخش بالایی خانه که همان بخش اصلی و قدیمی‌تر موزه ادبی استاد شهریار به حساب می‌آید، در برگیرنده وسایل شخصی شامل لباس‌ها، کتاب‌ها، لوازم‌التحریر، رختخواب و بستر استراحت استاد به همراه اسناد قدیمی، عکس‌ها و دست‌نوشته‌ها است. تالار پذیرایی منزل نیز هدایا، لوح‌های تقدیر و تندیس‌های این شاعر بزرگ را در خود دارد. همچنین سه تار معروف این شاعر بزرگ و آثار خط نستعلیق وی نیز در معرض دید عموم گذاشته شده‌اند.
آدرس و نقشه خانه شهریار
خانه استاد در مرکز شهر، خیابان ارتش جنوبی و در محله مقصودیه تبریز قرار دارد. محله مقصودیه در نزدیکی میدان ساعت یا عمارت شهرداری تبریز واقع شده و از همان مسیرهای دسترسی به میدان ساعت می‌توانید برای موزه شهریار نیز استفاده کنید. برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی می‌توانید از خطوط اتوبوس رانی BRT استفاده کنید.
آدرس خانه شهریار: تبریز، خیابان ارتش، محله مقصودیه، منزل شهریار (مشاهده خانه شهریار روی نقشه)
ساعات بازدید خانه استاد شهریار
توجه داشته باشید که برای بازدید از خانه شهریار محدودیت زمانی وجود دارد؛ بنابراین بهتر است برنامه‌ریزی خود برای بازدید از جاهای دیدنی تبریز را طوری انجام دهید که بتوانید در ساعات تعیین شده از این خانه بازدید کنید. خانه شهریار از ۷:۳۰ صبح تا ۱۴:۳۰ ظهر و از ۱۵ بعدازظهر تا ۱۹ عصر برای عموم باز است.
هزینه بازدید خانه شهریار
بازدید از منزل استاد شهریار رایگان نبوده و برای بازدید از آن نیاز به تهیه بلیط خواهید داشت. قیمت بلیط ورودی مجموعه 3000 تومان است.
عکس های خانه استاد شهریار
هر چند تصاویر نمی‌توانند حال و هوای معنوی حاکم بر خانه را به درستی انتقال دهند، با این حال دیدن بخش‌های مختلف این خانه، بخشی از زیبای آن را به شما نشان خواهد داد، از این رو در ادامه برخی از تصاویر این خانه زیبا را با شما به اشتراک خواهیم گذاشت تا از تماشای آن‌ها لذت ببرید.
جاهای دیدنی اطراف خانه شهریار
خانه شهریار در مرکز شهر قرار دارد و جاذبه های تاریخی و دیدنی فراوانی در این منطقه پیدا می‌شوند که به آسانی پس از بازدید منزل شهریار می‌توانید از آن ها بازدید کنید. برخی از جاهای دیدنی اطراف خانه شهریار عبارت‌اند از:
خانه بهنام
خانه بهنام یکی از بناهای تاریخی شهر تبریز است که در اواخر دوران زندیان و اوایل دوران قاجار، با کاربری خانه مسکونی ساخته شد. این خانه در زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار نوسازی شده و امروزه تحت مدیریت مدرسه معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز است. این خانه شامل یک ساختمان اصلی، به عنوان ساختمان قشلاقی و یک ساختمان کوچک به عنوان ساختمان ییلاقی است. این خانه به سبک معماری ایرانی در قدیم، دارای حیاط اندرونی و حیاط بیرونی بوده و مقصد مناسبی برای بازدید در سفر به تبریز خواهد بود.
آدرس: تبریز، میدان ساعت، محله مقصودیه (مشاهده خانه بهنام روی نقشه)
خانه حیدرزاده
خانه حیدرزاده از عمارت‌های تاریخی و زیبای تبریز و اطراف خانه شهریار به شمار می‌رود که پیشینه آن به سال 1870 برمی‌گردد. در سال ۱۳۷۸ این خانه در فهرست میراث ملی با شماره ۲۵۲۴ به ثبت رسید. مساحت خانه حیدر زاده به ۹۰۰ متر می‌رسد و بنای آن دارای دو طبقه است. این خانه دارای حیاط اندرونی و بیرونی بوده و به وسیله ساختمان اصلی خانه از یکدیگر جدا شده‌اند.
زیرزمین خانه با آجرها و طاق‌های رنگارنگ آراسته شده و بخش‌های مختلف عمارت نیز بواسطه سالن به یکدیگر متصل شده‌اند. پنجره‌های چوبی حکاکی شده، شیشه‌های رنگارنگ، آثار آجری و نقاشی‌ها ظاهر بسیار آراسته و چشم‌نوازی به جای جای خانه بخشیده‌اند. خانه حیدرزاده در سال ۱۳۸۰ خورشیدی بازسازی شده و امروزه به عنوان مرکز اطلاع‌رسانی گردشگری، استفاده می‌شود.
آدرس: پشت عمارت شهرداری تبریز، کوچه مقصودیه (مشاهده خانه حیدرزاده روی نقشه)
کاخ موزه شهرداری
کاخ شهرداری تبریز یا همان برج ساعت از جمله نمادهای بخصوص شهر تبریز و یکی از جاهای دیدنی اطراف خانه شهریار است. این بنا که در سال 1318 هجری شمسی به بهره‌برداری رسیده، با نظارت مهندسان آلمانی و با بودجه‌ای نزدیک به 2.500.000 ریال ساخته شده است. این اثر در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و در سال ۱۳۸۶ خورشیدی، به مناسبت بزرگداشت یکصدمین سال تأسیس نخستین انجمن شهر و بلدیه ایران در تبریز، به نخستین موزه شهر و شهرداری‌های کشور تبدیل و مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
آدرس: عمارت تبریز، مرکز شهر، تقاطع خیابان امام خمینی و ارتش (مشاهده کاخ شهرداری تبریز روی نقشه)
خانه نیکدل
خانه نیکدل از جمله خانه‌های تاریخی تبریز است که قدمتش به دوره قاجار برمی‌گردد. این خانه که در پیاده‌راه مقصودیه تبریز قرار دارد در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۹۴۷۰ در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: تبریز، خیابان امام خمینی، خیابان مقصودیه، پلاک 7 (مشاهده خانه نیکدل روی نقشه)
برای آشنایی با بهترین جاهای دیدنی تبریز دسته بندی شهر تبریز یول بیر را از دست ندهید. در این دسته بندی تمام جاهای دیدنی تبریز معرفی و مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
خانه‌ای از جنس اشعار و آرمان‌های والای انسانی
استاد شهریار، یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های ادبی زمان معاصر بودند. هر چند آرمان‌ها و آرزوهای این شاعر به بزرگی یک ملت بود؛ اما جسم آن بزرگوار در خانه‌ای مانند تمام خانه‌های هموطنانش می‌زیست. خانه موزه شهریار، یادگاری از ساده‌زیستی و فروتنی یک شاعر بزرگ است. این مقاله از مجله گردشگری یول بیر، با هدف آشنایی شما با خانه شهریار به نگارش در آمده، به امید آن که از خواندن آن نهایت استفاده را برده باشید.
