آب‌وهوای مناسب، رودخانه‌های پرآب و طبیعت زیبای مناطق آذربایجان همواره مورد توجه اقوام بسیاری بوده و تمدن‌های کهنی را در دل خود پرورانده است. یانیق تپه خسروشاه یکی از مناطق دیدنی آذربایجان شمرده می‌شود که هر ساله مسافران زیادی را به خود جلب می‌کند. در این مقاله از مجله گردشگری یول بیر همراه ما باشید تا گشتی در تپه باستانی آذربایجان‌شرقی زده و با دیدنی‌های این تپه زیبا بیشتر آشنا شویم.
تاریخچه یانیق تپه
یانیق تپه خسروشاه که در میان مردم محلی با نام قره تپه نیز شناخته شده، یکی از 518 تپه باستانی واقع در استان آذربایجان شرقی محسوب می‌شود. طبق نظر کارشناسان قدمت این تپه به 5000 سال قبل، به عصر سنگ و مس و مفرغ در آذربایجان برمی‌گردد. آثار بدست آمده از این تپه حاکی از آن است که در آن دوران انسان‌ها بیشتر به فلزکاری پرداخته و با بهره‌مندی از روش‌هایی برای ذوب کردن مس و قلع، آلیاژسازی آن و قالب‌ریزی برنز، از آن برای ساخت لوازم زندگی و ادوات دفاعی استفاده می‌کردند.
باستان شناسان معتقدند که در گذشته جمعیتی حداقل دو هزارنفری در محوطه این تپه ساکن بوده‌اند که مطابق شواهد کشف‌شده، این تمدن به دلایل نامعلومی دچار چنان حریق و آتش‌سوزی شده که دیگر هیچگاه به حالت سابق برنگشته و به همین دلیل این تپه به نام یانیق تپه به معنی تپه سوخته در ترکی، نامیده شده است.
در مردادماه سال 1339 یک تیم کاوشگر انگلیسی به مدت 5 هفته به حفاری در قسمت شرقی این تپه پرداختند. در جریان حفاری این تیم 4 نفره به سرپرستی چارلز برنی، استاد دانشگاه منچستر، به همراه همسرش خانم بیرمنگام و دستیارش لاوسون چند پایه برج، چند خانه گلی و مقداری ظروف سفالی پیدا شدند که بنا به نظر چارلز برنی قدمت این آثار مربوط به 2500 سال قبل از میلاد است. این تپه باستانی در 10 مهر 1380، با شماره‌ی 4170 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
معماری یانیق تپه
یانیق تپه در زمینی به وسعت 87 هزار مترمربع و در ارتفاع 18 متری از سطح اراضی اطراف واقع شده است. در حفاری‌های این تپه 23 بنای مدور بدون سقف که همگی بجز دوتای آن‌ها، کاربرد مسکونی داشته‌اند، از زیر خاک بیرون آمدند. چارلز برنی معتقد بود که از آن جایی که ساکنان تپه قبلا چادرنشین بوده و چادرها دایره‌ای شکل بودند، زمانی که یکجانشین شدند نیز خانه‌های خود را به شکل دایره بنا کردند.
اندازه قطر این خانه‌های مدور تنها 6 متر بوده و در همین فضای کم، امکاناتی مانند انباری، سکو، طاقچه و اجاق تعبیه شده بودند. جالب است بدانید که دری در دیوارهای خشتی این خانه‌ها وجود ندارد و تنها راه ورود به آن‌ها از راه سقف و با کمک نردبان بوده است. از آن دو بنای مذکور نیز احتمالا یکی محل نگه‌داری آذوقه و غلات و دیگری که دورتر از بقیه قرار دارد محل کارگاه بوده است.
آثار کشف شده در یانیق تپه
از جمله آثار باستانی کشف شده در یانیق تپه می‌توان به آسیاب دستی، داس سنگی، سفال هاون، تیشه وتیغه سنگی، یک تیغه خنجر مسی، دو مهره از گل نپخته، چهار چراغ گلی، خم‌های دهان‌گشاد بزرگ و کوچک و دسته‌دار و بی‌دسته، ظروف سفالی دست‌ساز معمولا سیاهرنگ و صیقلی در ابعاد و اشکال گوناگون با تزیینات مختلف از اشکال هندسی تا نقش‌هایی از پرندگان و حیوانات شاخ‌دار و غیره اشاره کرد.
جالب است بدانید در جریان حفاری‌های یانیق تپه چیزی شبیه به عینکی از جنس سنگ که در نوع خود بی‌نظیر است، از روی صورت یک جسد به دست آمده و با شماره 1257 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس یانیق تپه خسروشاه؛ قره تپه خسروشاه کجاست؟
برای رسیدن به یانیق تپه خسروشاه باید در 31 کیلومتری جنوب باختری تبریز حرکت کرده و در 6 کیلومتری شمال خسروشاه در جنوب شرقی روستای تازه کند این مکان دیدنی را پیدا خواهید کرد.
آدرس یانیق تپه خسروشاه: آذربایجان شرقی، تبریز، خسروشاه، روستای تازه کند (مشاهده یانیق تپه روی نقشه)
هزینه بازدید یانیق تپه
بازدید از این جاذبه گردشگری رایگان بوده و برای بازدید از آن نیاز به تهیه بلیط نخواهید داشت.
یانیق تپه خسروشاه؛ مدفن تمدنی اسرارآمیز و کهن!
در این مقاله از یول بیر با هم به یانیق تپه خسروشاه سفر کردیم و با دیدن آثار تمدن باستانی نوآورانه دفن‌شده در دل این تپه، غرق در تعجب و شگفتی شدیم. به نظر می‌رسد اتفاقی که باعث نابودی چنین تمدن پیشرفته‌ای شده، تا ابد بصورت رازی در دل کوه‌های خاموشی که روزگاری شاهدان این واقعه بوده‌اند باقی خواهد ماند؛ اما در این مقاله سعی کردیم با بررسی نشانه‌های باقیمانده و خیال‌پردازی از این راز سربه‌مهر پرده برداریم.
پیشنهاد می‌کنیم اگر شما هم روزی به تبریز سفر کردید حتما از این تپه باستانی و سرشار از شگفتی دیدن کرده و در کنار لذت از تماشای تپه و مناظر اطراف، به این سوال نیز فکر کنید که براستی چه بلایی بر سر ساکنان این تمدن‌ها آمده که دیگر بار به هیچ شکلی سر بر نیاورده‌اند؟ شما هم اگر خاطره‌ای از سفر به یانیق تپه و بازدید از آن دارید، با ما در یول بیر به اشتراک بگذارید.
